AUGAS MAINAS

                                                                                                          Foto López Tuñas

Aquí onde o río Barcala recibe ao Albariña, que baixa dos altos de Freixeiro, nas tardiñas de verán transfórmanse as augas nun espello onde se miran os abeneiros. Logo o noso río camiña mansamente acariñando á vila de Negreira botándose máis abaixo no Tambre.

O Barcala é o río que da nome á nosa comarca; dende o monte Cornado cruza o Val ó longo de 19 Km recollendo as augas dunha cunca de 98,5 Km².e aportando un caudal de 4,2 m³/sg na súa  desembocadura

Eu gusto de camiñar á tardiña polas súas beiras, onde se xunta co seu gregario o Albariña, ollando como a Natureza se mergulla e as mellores troitas pasman, porque este río grazas as súas augas claras e transparentes é troiteiro por excelencia. Tamén xeneroso, pois durante séculos a forza das súas augas sacudiu os rodicios dos muiños que vixían as súas márxes.

Balsa dos Garrido

En Galicia os muiños de auga foron dende a Idade Media fonte de riqueza das xentes do campo, porque están relacionados co pan. O gran que os nosos campos ofrecián á suor dos labregos transformábase en fariña ó run-run da muiñeira. Nos últimos catro quilómetros da súa desembocadura, aínda se conservan varias destas construccións caraterísticas. Pero o que máis chama a atención son as balsas que desviaban a auga cara eles. A de Refoxo, que foi aula de aprendizaxe para nadadores, a de Vilachán e a dos Garrido. Son todo unha reliquia que debera arranxarse. O muiño está directamente relacionado coa vida social e labrega de antano.

Pero se esto non fora dabondo o Barcala, xa na súa desembocadura co Tambre, acolleu hai tempo unha minicentral eléctrica que xeraba enerxía para a vila de Negreira; aínda hoxe, cando as augas baixan no verán, os rapaces percorren a balsa de Patiño que desviaba a auga para as turbinas. Toda unha fonte de riqueza que saía deste cauce.

Muíño dos Castros

Os ríos son un tesouro para Galicia e débense preservar e poñer en valor. En setembro do 2010 o alcalde de Negreira Jorge Tuñas, inauguraba un fermoso paseo de 2.200 m de longo que dende o fondo da Vila bordea o cauce ata a Área Recreativa de Cobas. O uso social para a xente de todas as idades fan deste lugar un remanso de paz que permite disfrutar cada día deste agasallo e que hai anos era patrimonio exclusivo dos pescadores que se atrevían a patear as marxes ou meterse polas augas craras.

Onte, sentadas nun dos bancos da ribeira, dúas señoras comentaban: “Que Deus llelo pague a quen nos permitiu disfrutar desta regalía”.

Agora debérase continuar a obra iniciada coa restauración das balsas e os muiños, a limpeza periódica do cauce e a reposición da vella Pontella dos Castros.

O noso patrimonio natural e cultural ben o merece.

BIBLIOGRAFÍA

(1) OS RÍOS GALEGOS -Francisco Javier Río Barja e Francisco Rodríguez Lestegás-Consello da Cultura Galega