NEGREIRA 1904 : CRÓNICA DE FEBRERO

 

Los temporales y contínuas lluvias, hicieron que este mes, que debiera (por ser el Carnaval) dar abundante materia para esta Crónica, la diese muy escasa. Puede formarse una idea de lo continuado de las lluvias y de las grandes crecidas de los ríos, por el hecho de que durante quince días consecutivos, las barcas llamadas de Negreira, que sirven para comunicarnos con Ons, Viceso, Luaña y Cornanda, no han circulado. ¡Que gran necesidad se siente de una carretera que hiciese un puente en esta parte del Tambre!

Apesar del mal tiempo las romerías de San Blas en Puentemaceira y en Ceilán, estuvieron muy concurridas y animadísimas. En Puentemaceira fueron los funcionistas Don José Abella, D.Manuel Calviño, Miguel Guzmán y Pastor Formoso, la función fue lucida y por la tarde la música de Agrón tocó en el frente de la Capilla, bailándose a más y mejor y por la noche pensábase celebrar un baile en el salón de D. José Ponte, pero la Guardia civil temiendo pudiese haber alguna alteración del orden, impidió su celebración, no sin que protestasen los mozos y mozas que estaban contentos y querían divertirse.

                                                   Pontemaceira : Capilla de San Blas

En Ceilán se hizo la función por suscripción y la música de Portor fue la que amenizó la fiesta. Imposible sería hacer una indicación de la gente que asistió, pues fue muchísima, dando al baile de la tarde una animación grandísima. Hubo numerosas comidas de campo y apesar del mal piso y muchas mojaduras de pie, no hubo que lamentar suceso alguno desagradable.

Animadísimos prometían estar los Carnavales, pues los jóvenes de Negreira, estaban ensayándose para sacar una mascarada y en los demás puntos también se pensaba hacer algo, pero el mal tiempo aguó todo. La comparsa de Negreira con su correspondiente y tradicional vello y con la música de Liñayo salió sin embargo y el Domingo de Carnaval recorrió el pueblo, cantando coros muy bonitos y animando a la gente que triste y desanimada por el mal tiempo pensaban solo en comer filloas.

El lunes de Carnaval hizo esta comparsa una visita a Ortoño, Ángeles y Brión en donde, según noticias, fueron muy obsequiados, lo que dio lugar que a la vuelta hiciesen diversos juegos de equilibrio. El martes de Carnaval pensaban volver a salir para visitar La Baña y Ceilán y volver luego a la tarde a Negreira y terminar con un baile en la Plaza de Ferreiro, pero en ese día la lluvia fue tanta que hizo imposible la salida.

La mala influencia del tiempo se hizo sentir sobre todo en las fuliadas que como en años anteriores se celebraron en las diversas aldeas o lugares. Estuvieron desanimadísimas, pues solo los mozos del lugar pudieron asistir a ellas y estos por aquello de que sol de puerta no calienta, no le daban carácter alegre y divertido que suelen tener. No faltaron tiznaduras y consiguientes antroidos, pero la verdadera animación faltó.

El último domingo y en el restaurante de la Bicha en Zas celebraron un banquete varios jóvenes de este pueblo y a el asistieron también bonitas y alegres damas, lo que hizo que la animación -según me dijeron-fuese grandísima.

Como acontecimientos de bulto durante el mes pocos hubo. Anúnciase la salida para la Habana de varios socios y entre ellos los de nuestro amigo D,Manuel Patiño y el regreso de muchos, cuyos nombre daré a medida que vengan llegando.

Debido al mal tiempo progresaron poco este mes las obras del pequeño trozo de carretera que falta por construir. En la Crónica de Marzo anunciaré probablemente a mis lectores la terminación de esta obra que nos une con Santiago.

Hasta Abril se despide

                                                  El Curioso

FLORES DE ONTE E HOXE

 

                                                                                   (J.M.L.T.)

Cando baixei do coche quedei abraiado vendo unha flor tan fermosa xurdindo do formigón, dun amarelo intenso que contrastaba co cemento pulido do chan. Cómo era posible que nun medio tan inhóspito poidera brotar tanta beleza, medrar e darlle un aire natural a aquela parte do aparcadoiro. Pecisábase moita enerxía e pulo para sair adiante dende un diminuto resquicio sen vida. Cantas sementes deberon podrecer cando as ía depositando o vento naquel pavimento, pero ti, flor fermosa eres hoxe un espello no que mirarse.

Por iso lembro cando nos contabas esas partes da túa infancia que non poderás esquencer mentres vivas. O tremendo esforzo dunha nena que día tras día carrexaba area do río empurrando a carretilla pola corredoira costenta para facer a masa que túa nai empregaba para cubrir as pedras loiras daquel casucho que, pouco a pouco, foi trasformando na vosa vivenda. A insistencia para aprenderes a ler coas páxinas do xornal que o teu veciño, o carteiro, guindaba de cando en vez na eira e que ti recollías. Coa axuda do teu tío ías deletrando o que decían.

Como os demáis sabías que terías que desprazarte a outro medio máis favorecedor que che permitira medrar como persoa. Por iso foches o xulgado do teu municipio na compaña de catro veciños dispostos a testificar que eras ti a rapaza que figuraba na partida de bautismo que conseguiches do cura da parroquia para que che inscribira no Rexistro Civil, aquel xuiz que non che entendía pero ti si a el cando co seu acento andaluz che dixo: Es que yo no tengo culpa que usted sea hija de una cabra.

Logo, cando os invitaches a xantar no bar da Carreira tamén pagaches o del, que estaba noutra dependencia, porque daquela sabíades que era así, cando querías algo dalgunha oficina nada podías conseguir se antes non soltabas o carto.

Foron anos de intenso traballo e aforro no estranxeiro para poder voltar sendo xa a persoa adulta que hoxe es, amable e culta, con ese coñecemento que da a experiencia e que non se pode conquerir se non é co paso do tempo. Ti es esa flor xurdida da emigración e túa nai unha muller valente que te trouxo a este mundo.

Hoxe moitos seguen marchando, agora ben preparados e con currículos académicos envexables, outros veñen fuxindo da fame, dun medio social hostil, na procura dunha vida digna ou da persecución política. As migracións son o resultado das desigualdades e do abandono no que fican as poboacións de moitos países, fenómeno social que medra pola necesidade humana de mellorar a vida persoal e familiar, polos conflitos que non deixan de ameazar a supervivencia de grandes cantidades de persoas en todo o mundo.Tamén os descendentes dos nosos emigrantes que voltan á terra dos seus ancestros despois dunha longa vida nos lugares que os acolleron: Cuba,Venezuela, Brasil ou Arxentina.

Según o Instituto Nacional de Estadística no pasado ano eran 41, 151, 119 e 53 respectivamente os que naceron en cada un destes países e acabaron voltando ao Concello de Negreira..

Hai uns días informaba a Emisora Municipal que un grupo de mulleres inmigrantes acababan de crear unha asociación de axuda aos que chegaban ao concello, o mesmo que fixeron os nosos en distintas nacións de América hai máis de cen anos e que tanto contribuìron a mellorar as súas vidas. 

É o que se chama Solidariedade.

EU PASEI POR CAMARIÑAS...!

Eu pasei por Camariñas,

por Camariñas pasei cantando...!

 

Sentados na proa do restaurante gorentando as lambiscadas con que a ría nos agasalla pensaba que si de min dependera mudaríalle o nome a esta costa que quedou marcada polos naufraxios que no  pasado tiveron lugar, coma o do navío da armada británica Serpent en 1890. O seu símbolo, o Faro que dende os 100,5 metros sobre o bravo mar, axudou a salvar milleiros de vidas, foi o primeiro en utilizar enerxía eléctrica seis anos despois desa traxedia.

O Faro Vilán, o maior de España e un dos máis altos de Europa, foi o meu primeiro amigo camariñán. Polas noites entraban as súas lampadas de xeito silandeiro polos cristais da galería da miña habitación en Muxía, no outro lado da ría, reflectíase nos espellos do armario aos pés da cama e acariñábame a faciana todas as noites, sempre do mesmo xeito: Un dous e logo contar ata quince, un dous e outra vez ata quince, todo de seguido ata que espertaba pola mañán e xa se fora.

Polo inverno cando volvía para durmir, cos meus compañeiros mestres Antonio e Amando, logo de tomar uns grolos na Taberna de Maruja, que se fora a luz era algo habitual naqueles tempos, por iso tíñamos que agardar arrimados ás paredes e ao pasar os lóstregos do faro cada quince segundos ir avanzando pouco a pouco ata chegar a Casa Isolina, onde vivíamos. E foi Zora, unha veciña, quen un día nos dixo aquel cantar : O faro de Camariñas alumea ás muxianas e as muxianas din “Vivan as caramiñanas”!...

Logo foi un novo amigo de Xaviña, no Colexio Público de Santa Comba, bo mestre como a súa dona, ledo e solidario,que tantas veces axudou a chegar a fin de mes a algunhas familias sempre co mesmo dicir : Carril non toca fondo!

E os amigos seguiron chegando, Alonso, fareiro ao igual que a súa dona, compañeiro na Deputación Provincial que un día levoume á súa casa, que era o Vilán, e subiume ao alto da torre onde quedei impresionado pola vista do mar bravío que mallaba unha e outra vez nos acantilados con virulencia. Os compañeiros alcaldes Bautista e Pichurri cos que compartimos tantas vivencias, toda ela xente excepcional coma tantos outros.

                                                                      (Foto: Vito Diéguez)
 

Onte, logo de disfrutar do fermoso paseo marítimo, camiño do Vilán, a néboa non deixaba ver nin a torre mais tivemos a ocasión de gozar da fermosa exposición de fotografías de Vito Diéguez e dos antigos compoñentes deste faro que son unha historia dos cambios técnicos que dende a súa construcción axudaron a salvar tantas vidas.

Cando partimos non poiden evitar lembrar aquela frase que o escritor e premio Nóbel de Literatura José Saramago lle adicou á illa na que pasou os derradeiros anos da súa vida : Lanzarote non é a miña terra, pero é terra miña.

Por iso dicía ao comenzo que se de min dependera á Costa da Morte mudaríalle o nome por Costa da Vida

 

UNHA VIAXE AO PASADO

 

A chegada do galeón Andalucía ao porto de A Coruña é todo un acontecemento. Poucas veces se ten ocasión de camiñar de vagar e de xeito tan didáctico por un barco empregado polos españois durante os séculos XVI ao XVIII, nas expedicións interoceánicas entre España, América e Asia formando parte da chamada flota das Indias e que tamén foi protagonista da primeira volta ao Mundo (1519-1522).

O galeón era un mercante armado de entre 40 ou 60 metros de eslora deseñado para cruzar os grandes océanos coa máxima eficiencia.

Estes barcos estableceron as relacións comerciais e culturais entre Europa, América e Asia durante trescentos anos. Dende Sevilla cruzaban anualmente o Atlántico para voltar logo dende o porto da Habana, aproveitando a Corrente do Golfo, coas súas bodegas cargadas de mercancías. No Pacífico o galeón de Manila transportaba tamén fabulosos e exóticos produtos asiáticos.

Unha tripulación composta por mozos e mozas andaluces que percorren o mundo nesta embarcación axudan a entender como era a vida dos mariñeiros que convivían dentro destas estruturas de madeira, o traballo cotiá para manipular as enormes velas dos tres paus coas imnumerabeis cordas, as técnicas de navegación para poder situarse no océano; dende o reloxo de area que manexaba o grumete para calcular a lonxitude xeográfica comparando a hora solar coa do porto de saída ata o uso da corda con “nudos” que amarrada a unha táboa ían soltando pola popa para xunto co reloxo calcular a velocidade de navegación do barco.

PAN E VIÑO : “Táboa posta, vianda presta”

Os principais alimentos a bordo eran o pan e o biscoito, tamén arroz, peixe e carne salgada, queixo e froitos secos. Cociñabase nun fogón con leña na cuberta principal, con moito tino para que non se producira un incendio.

Pero os mariñeiros convivían con moita dificultade, carentes de todo tipo de medidas hixiénicas, con piollos, pulgas e ratas. Con falta de auga e padecendo múltiples enfermidades, algunhas mortais como o escorbuto.

Os cinco canóns por cada banda disparaban bolas de ferro fundido de oito libras (3,91 Kg) con un alcánce máximo de 150 metros. Estes barcos mercantes navegaban en convois escoltados por barcos da armada, pero aínda así levaban canóns para a sua propia defensa.

O Galeón Andalucía, réplica dun do século XVII, foi construído en 2009-2010 pola Fundación Nao Victoria nos estaleiros de Punta Umbría (Huelva). Entre o 2010 e o 2013 navegou máis de 35.000 millas náuticas polos grandes océanos e mares do mundo facendo escala en portos dos catro continentes. Surcou o Pacífico e o Índico, cruzou o Atlántico e navegou polo Mediterráneo, Mar Roxo, Mar da China, Mar Exeo e o Caribe. Visitou cerca de cincuenta portos abrindo as súas cubertas ao público.

O domingo desplegará de novo as velas para cruzar o Cantábrico rumbo aos máis importantes portos franceses e ofrecer a súa testemuña histórica a todos aqueles que queiran disfrutar deste privilexio.

AQUELES MESTRES- II

 

Los profesores de la comarca de Negreira, en aquel tiempo, disgregados en las escuelas unitarias, conscientes de que la práctica deportiva era una inagotable fuente de enseñanzas de cara a la formación integral de los escolares, pusieron en marcha en el curso escolar 1971-72 los I Juegos Escolares .

Hoy, unos años más tarde, se complacen en constatar que esta iniciativa está presente en esta y otras comarcas, como lo prueba la expansión de este tipo de Juegos por toda la geografía gallega y en el haber contribuido a la difusión de este fenómeno social, el deporte, que cautiva a jóvenes y adultos y que debe impulsarse de manera especial desde las instituciones educativas, motivando a los alumnos a su práctica, ya que a través de el encontrarán, entre otras cosas, salud, camaradería y disfrute sano del tiempo libre.

Con la seguridad de que esta labor se verá incrementada, pasamos el relevo al Colegio Público de Zas, organizador de los próximos Juegos Escolares Intercomarcales.

                                                                        Negreira, Junio de 1984

          

  Ser-Santa Comba

         Campeonatos Escolares 1974

 

                                                                                               (Foto:Isabel Ramos)

(Medalla de Jesús Mariño Couso-NEGREIRA)

                                        Alumnos da Escola de Freixeiro (Sta.Comba) 

PANDEMIA

 

                                                           (J.M.L.T.)

Estenderon as ás do medo polo ar e sentiron a ameaza da Parca no seu corpo, volveron ás ponlas das árbores espectantes para sair de cando en vez  comer un pouco, escoitando o berro dos corvos que chalaban cada vez que o xefe da bandaba aconsellaba polo perigo que volver a voar lles supoñía.

E alí quedaban día a día, mes a mes, e logo un ano coa espranza de volver a sentir o sol nas súas vidas e coidar os niños coas ás estendidas de novo sobre o vento.  Moitas delas quedaron mortas sobre a area mentres as ollaban con tristura dende as copas das árbores espidas.

Agora poden ver como de novo milleiros de estorniños voan xuntos en bandadas, xogando a facer figuras feiticeiras mentres a xente párase nas rúas a ollar o seu baile acompasado e fermoso, sen reparar en que só pretenden escorrentar aos miñatos coa súa arte, para marchar de novo a outros lugares onde o sol quente máis e voltar logo.

E as pombas xa pensan só en voar, cruzar o aire coa bandada bailando ao compás do cantalear das máis novas que gozan por sair outra vez sen trabas, elas soas.

AZUCRE

 

El Morro- La Habana

                                                                                              

Y un faro que en alta mar

iluminaba la pena
se cruzaba con los barcos
que acunaban la pobreza .

                               M.Rosell

 En Galicia o 1853 coñécese como o Ano da Fame, as choivas de agosto, setembro e outubro do ano anterior arruinan as colleitas e impiden sementar.  A fame é estarrecente, en moitas bisbarras  aldeas enteiras foron abandoadas polos seus habitantes fuxindo dunha morte certa para refuxiarse nas poboacións en demanda da caridade pública. Os concellos diríxense aos gobernadores civís solicitando axuda para paliar a desgracia que afecta a milleiros de familias. Mulleres e homes que nunca saíran das súas aldea botáronse aos camiños a pedir polas portas para os seus fillos que non tiñan que comer. A epidemia de cólera tamén empeza a facer estragos entre a poboación.

A crise económica acabou afectando a outros sectores que tamén sufriron as consecuencias.

A escritora coruñesa Bibiana Candia recolle nun impresionante relato a auténtica historia de mil setecentos xóvenes galegos que viaxaron a Cuba para traballar e acabaron vendidos como escravos por un galego asentado na illa, Urbano Feijoo de Sotomayor, que aproveitando a situación de necesidade dos seus compatriotas promoveu unha campaña de colonización branca e sustituación da man de obra africana.

-¿Como te llamas rapaz?
-Orestes Veiga
-¿No traes fardo? No señor. Mejor, así caminas más ligero.

Orestes, O Tísico, O Rañeta, Trasdelrío, O Comido, Tomás da Coruña e moitos outros rapaces que queren un futuro mellor para eles e as súas familias deixan os seus fogares para marchar a Cuba e gañar a vida nas plantacións de cana de azucre, pero esa viaxe tíñalles reservado un calvario que a súa inxenuidade xamáis podería imaxinar.

As fermosas e estremecedoras páxinas sacan á luz a historia dando voz ás víctimas deste terrible suceso tan silenciado e que no seu momento foi un auténtico escándalo, pois o deputado galego Ramón de la Sagra levou o caso ao Parlamento porque lle fixeron chegar as cartas dos seus compatriotas pedindo axuda, por eso figura nas actas do Congreso dos Deputados e foi considerado  o maior escándalo desa década.

Hai anos que non lía un libro como este. Encadenando pequenos episodios e cunha prosa atractiva a autora desta impresionante testemuña impide que se poda apartar a atención do que alí se conta ata rematar co último parágrafo. Este relato ben merece estar presente en todas as bibliotecas, tanto pola súa calidade literaria como polo contido histórico que reflicte as consecuencias dunha das etapas máis duras do século XIX en Galicia.

                                     " En el Archivo del Congreso de los Diputados y bajo acceso restringido están las cartas enviadas desde Cuba pidiendo ayuda. Ellas son el único testimonio auténtico de boca de sus protagonistas"

                                                        Bibiana Candia

RÚA DO CARMEN Nº 10

Cada vez que paso por este lugar venme á memoria a imaxe que nos deixou o notario, escritor,fotógrafo e músico José Alguero, sentado diante da súa oficina na Rúa do Carmen na compaña do Alcalde Manuel Caamaño Ferreiro e o cura párroco de Negreira. E todo grazas aos propietarios deste edificio que souberon manter a fachada coa súa estructura orixinal.

Este intelectual que ademàis de residir, casou e traballou na nosa vila, antes de trasladarse a Betanzos deixou, como é sabido, un importante legado fotográfico que recolle a vida cotiá daquela época.

A rúa debe o seu nome á capela da Virxe do Carmen, creada en 1715 polo propietario do Pazo do Cotón D. Gregorio de Luaces nese lugar e a poucos metros da escena, e foi a segunda en importancia despois da Carreira de San Mauro. Alí, case enfronte da instantánea que recolle a foto estaba o edificio do Cárcere do partido Xudicial de Negreira ( Ames, A Baña, Brión, Negreira e Santa Comba) e o Xulgado de Primeira Instancia e Instrucción que hoxe é a Casa do Concello.

Nesa Notaría redactáronse milleiros de documentos que ademáis da súa fermosa caligrafía, polo seu contido son unha fonte de información moi importante para coñecer a nosa Historia. Pero a Historia dos pobos e cidades está tamén nas súas rúas, prazas e edificios, de aí a importancia de manter e conservar aqueles que pola súa antiguidade ou estilo arquitectónico deben ser protexidos, restaurados e mantidos para ter sempre viva a traxectoria vital dunha comunidade que foi formando a súa persoalidade ao longo dos séculos, intentando mantelos ao marxe da especulación urbanística. Países veciños como Portugal ou Francia son un bo exemplo de respeto ao seu patrimonio.

Porque o estudio dunha localidade é imposible de abordar baixo un so aspecto. Tal como recolle Fernando Chueca Goitia na súa Breve Historia do Urbanismo pódese facer dende infinitos ángulos: Dende a Historia, a Xeografía (a Natureza prepara o sitio e o home organízao de tal xeito que satisfaga as súas necesidades e desexos),dende a Economía (en ningunha civilización a vida cidadá desenvolveuse ao marxe do comercio ou a industria), dende a Política, a Socioloxía, o Arte ou a Arquitectura ( a grandeza da Arquitectura está unida á da cidade) e a solidez das súas institucións pode medirse pola imaxe que unha comunidade trasmite a través do seu patrimonio.

Os rapaces que a finais dos anos cincoenta do pasado século xogábamos ao balón na Rúa do Carmen, pois daquela non había  automóviles de abondo que nos molestaran, identificábamos o edificio da fotografía coa zapatería de Florentino. Foi logo José Alguero quen co seu documento gráfico nos lembra a importancia administrativa que tivo este lugar no que exercía como Notario para que máis de cen anos despois ao pasar por alí, como por outros edificios da Vila, poidamos reproducir na memoria unha parte importante do noso pasado.

LAS MANZANAS DE LA CONCORDIA

 

El fruto del manzano que los romanos y los musulmanes han traído hace siglos, en los albores de la Historia ha sido considerado como el origen de las discordias. Desde el Génesis que cuenta como el hecho de que Adán comiera esta fruta prohibida supuso para el género humano la expulsión del Paraíso, pasando por la Mitología griega en la que la diosa Eris, sin haber sido invitada a la boda de Peleo y Tetis arrojó una manzana con un letrero ,”para la más bella”, con el fin de provocar una disputa entre Hera, Atenea y Afrodita y que dio lugar a la Guerra de Troya.

Pero no siempre ha sido así. Ese ocho de diciembre era día de fiesta, de la Patrona de la Infantería, y como en otras ocasiones también nos había tocado servicio de Retén, apoyo a la guardia, por eso se presentó sonriendo con el quepis lleno de manzanas, “para compensar" decía,de ahí la fotografía. Había venido desde Bélgica como uno más para cumplir con sus obligaciones militares y pronto se granjeó la simpatía y el afecto de todos los compañeros. No podíamos entender que la férrea disciplina a la que estábamos sometidos en Saboya 6 para nada influyera en su estado de ánimo, siempre tranquilo y sonriente como si aquello no fuera con él. Ni las duras prácticas militares de cada día o las situaciones más difíciles como cuando nos tuvieron todo el día formados con el quipo de campaña por una huelga de trabajadores del Metro, las maniobras en Sierra Morena, o el desfile por el paseo de La Castellana. Nada, siempre relajado y alegre.

En aquel ambiente se fraguaban las grandes amistades y no era sólo las manzanas lo que se compartía y que hacía que nos congregáramos los amigos, como cada vez que a alguno le llegaba el paquete de casa, con el jamon, los chorizos o los chicharrones que nos compensaban del tedioso ragut de cordero con patatas que día tras día constituía el rancho militar. Las salidas algunas tardes o los viajes a Madrid. Siempre juntos compartiendo nuestras preocupaciones y alegrías y que ayudaban a que fueran pasando los días hasta que pudiéramos volver a incorporarnos a la vida civil.

Como también ayudaban las cariñosas cartas que regularmente llegaban como las de mi padre, en las que me contaba los acontecimientos familiares, de los amigos o del pueblo : “El último día de las fiestas hubo toros; tocó el conjunto Los españoles y hubo un lleno completo, había gente de Santiago,Noya, Padrón y de muchos otros pueblos....”

                                  Año Nuevo                                              

Los últimos meses  coincidieron con las Oposiciones, retornar de nuevo para otro examen después de superar el anterior, pasar parte de las noches estudiando luego del toque de silencio, venciendo al cansancio debajo de una bombilla colocada sobre el armero, hasta que me quedaba dormido y me despertaba con el punto de mira de algún Cetme clavado en la nuca o las sacudidas de un Imaginaria que me decía: “Veña, deitate que logo non vas poder coa ametralladora!” Cuando nos comunicaron que teníamos diez días de permiso para ir a casa y faltaba poco tiempo para la prueba definitiva, decidí quedarme para centrarme en la Pedagogía. Me entregó las llaves del piso de su familia en Alcorcón, para que estudiara en él. Allí pasé día y noche saliendo sólo para comer y hasta que el cerebro me decía que ya no admitía más contenidos.

Luego de superar la ultima prueba regresé feliz y contento para comunicarle a mis amigos la noticia de que pronto me podría incorporar al Magisterio. Esperé en la Compañía apoyado en la litera a que volvieran del campo de maniobras y se me acercó el sargento de servicio:

- Ponte la ropa de civil y entrega todo. Os han licenciado hace diez días. Te has perdido la diana floreada y la fiesta de despedida.....

-¿Y mis amigos?

- Se han ido...

-¡Pero necesito verlos, saber donde viven...!

-Lo vas a tener difícil, se han marchado a sus pueblos....

Los años pasaron y los tiempos han cambiado, el cuartel es ahora una universidad y Leganés una ciudad. Los recuerdos y el afecto se guardaron en el alma y sólo a los más cercanos pude ver en alguna ocasión y recordar los momentos vividos, unos alegres y otros no tanto. También las maneras de comunicarse son distintas. Hace unas semanas nos encontramos en las redes sociales y nos alegramos mucho, después de tantos años hablamos de la familia, de los amigos de la mili y de lo jóvenes que éramos.

Por eso localicé la fotografía y se la envié.

¡Las manzanas de José Miguel! Le dije....

OBSERVA-CUESTIONA-EXPERIMENTA...

 

                                        Maqueta da máquina voadora de Leonardo da Vinci

A estrea dunha serie sobre Leonardo da Vinci na primeira cadea da TVE foi precedida por unha interesante exposición sobre este xenio do Renacemento na cidade de A Coruña que foi visitada polo alumnado dos centros escolares ademáis de numeroso público que cada día puido disfrutar desta mostra audiovisual e interactiva, grazas á iniciativa do Concello da cidade herculina.

Leonardo da Vinci (1452-1519) que foi pintor, arquitecto, cintífico, escritor, escultor, en fin....home de Ciencia, é un dos máis importantes xenios universais que partindo da observación da Natureza aportou imnumerables coñecementos que deron lugar a numerosos inventos como o helicóptero, o submarino ou o automóvil. Leonardo foi o precursor de numerosos avances científicos que melloraron a forma de vida das persoas.

                                                               Leonardo da Vinci

A exposición audiovisual e interactiva foi complementada con grandes maquetas baseadas nos  debuxos de Da Vinci, como a máquina voadora inspirada na observación do voo das aves, que utiliza  pedais, poleas, cables e pancas para compensar a falta de forza dunha persoas en comparación coa forza natural dun paxaro, na que o piloto vai deitado sobre unha plancha e activa as ás flexibles cos pés. 

 O " Tornillo Aéreo" que poderíamos consideralo como un proxecto que pretende demostrar a densidade do aire e que un parafuso xiratorio podería atravesalo. No seu debuxo explica que se propón construir un modelo de cartón activado cun resorte metálico chamado "helicóptero" o que é unha exploración teórica sobre as posibilidades do parafuso de Arquímides. A máquina para impulsar os barcos mediante pás que substitúan aos remeiros ou o Home de Vitrubio sobre a perfección matemática do corpo humano. Todo acompañado das didácticas explicacións dunhas monitoras que transmitían as ideas e creacións deste importante persoeiro da cultura universal facendo moi agradable a visita a esta interesante exposición.

Tamén xunto á mesma outra sobre o Medio Ambiente e o Cambio Climático no que ademáis do coñecemento sobre a cidade transmitía a responsabilidade que todos temos que asumir para facer do medio no que vivimos un lugar respetuoso coa Natureza.

Os fermosos xardíns de Mendez Núñez que voltan a ser un exemplo de como se deben cuidar e conservar os espazos naturais, foron durante estes días- e están a ser- un lugar didáctico, educativo e de lecer para todos aqueles que queiran disfrutar do enorme patrimonio que esta fermosa cidade conserva.

Podo asegurarvos que dende o alto do monumento e apoiado na súa lira Curros Enríquez chiscoume un ollo como querendo dicir aquela frase dun mestre rural da súa época: "A Cultura é algo que abre os ollos da xente"