NO DÍA DAS LETRAS GALEGAS-1984

Dábanse bico-las pombas,

voaban as anduriñas

xogaba o vento c´os as herbas,

pobradas de margaridas

y as lavandeiras cantaban

mentra-la fonte corría.

…..

                         Rosalía de Castro

Aquela mañá do 17 de maio de 1984 todos puidemos admirar os fermosos murais cos que o alumnado do Colexio Público de O Coto decorou o peche do Centro ao longo da Rúa Rosalía de Castro, para conmemorar o Día das Letras Galegas. Foran dous días de intenso traballo pero deixaron a súa pegada ao longo dos anos, lanzando a mensaxe aos que por alí pasaban.

A Real Academia Galega declarou en 1963 a homenaxe aos escritores que destacaran na creación literaria e no apoio e a difusión da Lingua Galega, elixindo esta data do 17 de maio, aniversario da publicación en Vigo de Cantares Gallegos, de Rosalía de Castro, primeira escritora a quen se lle adicou esta conmemoración.

Pero é tamén a festa da Lingua pois é esa a manifestación senlleira da Cultura dunha comunidade, dun xeito de ser e de vivir, froito de séculos de Historia, na que funde as súas raices para tomar a sabia vizosa que fai que un pobo medre e se expanda entrando na modernidade, co fin de acadar a meirande cota de benestar dos seus membros. As linguas son un dos maiores patrimonios culturais da sociedade, deben convivir entre elas compartindo verbas e expresións o que contribúe ao seu enriquecemento. Chega botar unha ollada ao Diccionario da Real Academia Española de La Lengua para constatar que unhas 4.000 palabras árabes figuran nel como vocablos, dende albañil, azulejo ou baldosa ata azucar, arroz ou zanahoria, pasando polo alcohol, jarabe ou alambique. Moitas delas tamén incorporadas á lingua galega. E non foron froito da presión exercida por ese pobo senón porque convivían entre si cristiáns, musulmáns e xudeos e había que entenderse.

O poeta Ardeiro falando na inauguración da Rúa Castelao

O soleado 17 de maio de 1984 os alumnos dos centros públicos e privados do Concello participaron en tódolos actos que se foron desenvolvendo nesa xornada. Primeiro a Inauguración da Rúa de Castelao que por acordo plenario pasaba de ser a prolongación da Rúa do Carmen a recordar ao insigne rianxeiro. O acto contou coa asistencia das autoridades, persoeiros do mundo da cultura, asociacións comarcais e veciños .

Logo, no Parque do Coto, tivo lugar o Festival da Asociación Cultural Afonso Eáns na que se fixo entrega de premios aos rapaces e rapazas gañadores do Concurso de Contos dese ano, que foi amenizado por un grupo floklórico da localidade e a Rondalla do Colexio de Brión.

Ao ser a data un día lectivo, máis de mil rapaces participaron nos actos.

O MAIO

Festa dos Maios-Pontevedra 2018

Ahí ven o maio

de frores cuberto....

Puxéronse á porta

cantándome os nenos;

i os puchos furados

pra min estendendo,

pedíronme crocas

dos meus castiñeiros.

Pasai, rapaciños,

calados e quedos;

que o que é polo de hoxe

que darvos non teño.

Eu sonvos o probe

do pobo galego:

pra min non hai maio,

pra min sempre é inverno!...

Cando eu me atopare

de donos liberto

i o pan non mo quiten

trabucos e préstemos,

e como os do abade

frorezan meus eidos,

chegado habrá entonces

o maio que eu quero.

Queredes castañas

dos meus castiñeiros?...

Cantádeme un maio

sin bruxas nin demos;

un maio sin segas,

usuras nin preitos,

sin quintas, nin portas,(1)

nin foros, nin cregos.

MANUEL CURROS ENRÍQUEZ

Aires da Miña Terra

1880

(1) Dereito de portas ou portádegoo. Tributo por pasar por determinados camiños públicos.

CONCELLO DE NEGREIRA: AS TRECE CASAS CONSISTORIALES

A sede actual do Concello de Negreira foi trasladada ao edificio da antiga cárcel na Rúa do Carmen no ano 1982 sendo Alcalde José D. Vidal Martínez, cambio que non estivo ausente de polémica polo enfrontamento cos demais rexidores do Partido Xudicial, durante as negociacións para adquisición do edificio do que Negreira era copropietario, propiciando que na visita que o presidente da Xunta de Galicia, D. Gerardo Fernández Albor, se negara a ser recibido na actual Casa Consistorial a petición dos outros catro Alcaldes polo que tivo que facerse o acto oficial no Centro Municipal de Bacharelato.(1)

Este foi o decimoterceiro cambio que sufriu a Casa Consistorial ao longo da súa Historia, tantos como membros ten a Corporación Municipal na actualidade.

Os actuais concellos son froito da Constitución de Cádiz do ano 1812, que nos artigos 309 e 310 (Título VI, Cap. I) recollen que para o goberno interior dos pobos haberá axuntamentos nos que non o teñan e que por si ou coa súa comarca cheguen ás mil almas, pero nos dous anos seguintes non poideron ser constituídos pola Guerra da Independencia contra os invasores franceses.(2)

Tampouco nos outros seis, pois ao regreso de Fernando VII de Francia, onde fora retido por Napoleón, implantou o Absolutismo, suprimiu a Constitución e volveu a restaurar os antiguos señoríos e o Tribunal da Inquisición, así como outras medidas anteriores á aprobación da Carta Magna.

-Coa sublevación do Coronel Riego en Cabezas de San Juan (1920) o Rei é obrigado a xurar a Constitución e durante o chamado Trienio Liberal, no ano 1821 créase o Concello de Barcala, formado polas parroquias actuais de A Baña e Negreira. No 1836 dívídese, formando o de A Baña e o de Aro. Situándose a capitalidade deste último na referida parroquia onde permaneceu durante catro anos.(3)

O avogado e escritor Xulián Magariños, nun artigo publicado no xornal comarcal La Voz de Barcala en xaneiro de 1934 recolle todos os traslados da Casa do Concello que se produciron a partir da creación do Concello de Aro, que foron froito da convulsa situación política de España nos séculos XIX e comenzos do XX e que se reflectiron na localidade cos enfrontamentos entre os conservadores e os liberales (4).

-O 20 de outubro de 1840 coa caída dos conservadores e a marcha da Raíña Nai, accede o Xeneral Espartero á Rexencia, producíndose tamén un cambio no Concello entrando a gobernar D. Roque Ferreiro Hermida, administrador do Pazo do Cotón, propiedade do Conde de Hervias, e instalando as oficinas municipais no Pazo.

-A sede municipal na Vila durou só un ano pois en novembro do 1841 trasladouse de novo a Corporación a Aro, ao edificio propiedade de Cipriano Pais, cunha renda de 240 reais.

- No ano 1849, coa insistencia de D. Roque Ferreiro por recuperar a capitalidade retornou de novo a Negreira, instalándose xunto co Cuartel da Guardia Civil no edificio da súa propiedade situado nun extremo da Rúa do Carmen.

-Ao seguinte, no 1850, o Concello restablécese de novo en Aro, onde permaneceu durante catro anos.

Casa do Concello no Pazo

-En agosto do 1853, ao ser Negreira cabeceira do Partido Xudicial dese nome que fora creado o 21 de abril de 1834, solicítase ao Goberno Civil da provincia un novo traslado, informado positivamente pola Corporación Municipal presidida por D. Domingo Maceiras, coa finalidade de que a capitalidade xudicial coincidira coa municipal e que adoptara o nome de Concello de Negreira, co mesmo nome do Partido, sendo comunicada a aprobación o 26 de xullo polo Ministro da Gobernación, fixándose a súa ubicación no Pazo do Cotón. A partir desa data  pasou a denominarse Concello de Negreira. Posteriormente e froito dos avatares políticos  seguiu sufrindo outros cambios.

-Coa caída de O´Donnell en 1866, tamén cae o xefe local D. Roque Ferreiro tomando o poder o representante dos moderados de Narváez D. Antonio Fabeiro Gorgal, destituíndo aos funcionarios municipais e nomeando alcalde a D. Francisco Calviño, acordando un novo traslado ao Edificio da Cárcel (Rúa do Carmen) pois como consecuencia da supresión do Xulgado de Primeira Instancia atopábanse libres as súas dependencias.

-Cinco anos máis tarde, no 1872, ao ser reposto de novo o Xulgado, a Corporación Municipal presidida polo Alcalde D. Francisco Antonio Rey tomou o acordo de voltar ao Pazo do Cotón, decidindo co que era xa dono do mesmo D. Roque Ferreiro Hermida, que o tiña mercado por 14.000 escudos, o seu arrendamento tamén por 240 reais.

-Pero no 1884, coa chegada ao poder de Cánovas del Castillo, D. Roque perdeu o control político do Concello asumíndoo de novo D. Antonio Fabeiro Gorgal, trasladando as oficinas municipais ao seu domicilio no Camiño da Igrexa.

-O 23 de novembro do 1885, ao producirse a morte de Alfonso XII e a caída de Cánovas del Castillo, accede ao Goberno de España D.Práxedes Mateo Sagasta coa conseguinte perda de poder de D. Antonio Fabeiro Gorgal sustituíndoo de novo no mando D. Roque que levou outra vez as oficinas municipais ao seu Pazo onde permaneceron durante 41 anos.

-Como consecuencia da Dictadura do Xeneral Primo de Rivera suben ao poder municipal os Agrarios co alcalde Manuel Ruso Alonso ao frente e trasladan, no ano 1927, as oficinas do Pazo á Rúa da Cachurra, á vivenda propiedade de D. Francisco Leis.

Carreira de San Mauro

-No 1933, durante a II República, sendo alcalde D. Victoriano Fabeiro ubícase o Concello no edificio adquerido ao efecto na Carreira de San Mauro, onde está a actual Casa da Cultura, permanecendo alí durante 49 anos, ata que foi trasladado de novo as actuais dependencias na Rúa do Carmen, antigo edificio da Cárcel e do Xulgado de 1ª Instancia de Negreira no ano 1982.(5)

FONTES DOCUMENTAIS :

(1)-La voz de Galicia . 11,12 e 16 de maio de 1982.

(2)-Constitución Política de la Monarquía Española Promulgada en Cádiz a 19 de Marzo de 1812.Editorial Maxtor. Valladolid.

(3)-Xosé Fariña Jamardo : Os concellos galegos. Tomo VI .Fundación Barrié

(4)-Xulián Magariños Negreira. Un home da Época Nós. X. Amancio Liñares Giraut e Blanca Ana Roig Rechou. Edicións do Castro.

(5) Libros de Actas de Plenos. Concello de Negreira

A LIBERDADE É UNHA COMETA....

Para conmemorar o quinto aniversario do pasamento do escritor, economista e intelectual JOSÉ LUIS SAMPEDRO celebrouse o pasado 3 de abril na Biblioteca que leva o seu nome, no madrileño barrio de Chamberí, un fermoso acto presentado pola súa viuda Olga Lucas. José Luis ademáis de brillante novelista foi un intelectual lúcido e comprometido que comparaba á libertade das persoas coas cometas.

A cometa foi un dos xoguetes preferidos dos rapaces doutra época. Para a súa construcción, daquela os Reis Magos viñan unha soia vez e non para todos, había que dispor dos materiais: cumpría conseguir unha cana de escoba para fabricar a estructura con todos os elementos dispostos xeométricamente, botar varios veráns á caza dos tutos dos foguetes que os días de festa caían do ceo, en competición co resto dos compañeiros; deses tutos sacábase o cordel que forraba o recipiente da pólvora para ir envolvéndoo nun pau. Da cantidade de cordel dependía logo que a cometa voara máis ou menos alto. Para a construcción, unha vez cuberta con papel de celofán de cores, cumpría colocarlle os tirantes e o rabo, tamén de fragmentos de papel amarrados ao longo del.

O proceso de fabricación das cometas precisaba dunha habilidade e unha constancia da que non dispoñían todos os rapaces. Pero a liberdade humana requeriu dun proceso moi longo, séculos e séculos de sometemento da maioría das poboacións á tiranía das clases máis poderosas. Millóns de persoas que sacrificaron as súas vidas e tremendos sufrimentos para conquerir ese dereito fundamental recollido nos Principios da Revolución Francesa: Liberté, Egalité, Fraternité. E logo na Declaración Universal dos Dereitos Humanos, aínda que na maioría dos países non se teña  hoxe.

… QUE VOA SI ESTÁ ATADA

Dicía J. Luis Sampedro que si lanzas a cometa ao aire non voa pero si a atas resistirá ao vento e subirá. O cordel é a libertade responsable frente aos demais, porque os dereitos das persoas rematan onde comenzan os dos outros. A base da democracia consiste en elaborar unhas leis entre todos e logo alguén que as faga cumprir. Os dereitos e as obrigas son un matrimonio indisoluble, si non cumpres coas leis os dereitos pérdense. É a corda que fai que a liberdade poida acadar cotas cada vez máis elevadas.

As consecuencias da política dos modernos “libertarios” que só pretenden os seus dereitos, hai que buscalas na Historia dos anos trinta do pasado século e a axuda indirecta que supuxo para rematar coa democracia que os sectores máis ilustrados da nosa sociedade pretenderon construír.

Nós, dicía o tamén membro da Real Academia Española de la Lengua, temos que educar en contra da mala educación que nos dan. Educación para formarse e non para a eficacia.  

POEMAS DE MANUEL RODRÍGUEZ

O pasado 8 de marzo o Concello de Negreira adicaballe o Día da Muller Traballadora a Sofía Rodríguez, nun acto de homenaxe á muller que finou un mes antes de que se lle tributara tan merecido recoñecemento, a que pasou a súa vida educando aos máis pequenos. Case un mes despois finaba tamén a súa irmá Carmiña.

Ese día contabamos como todos os irmáns axudaban na labor docente da Escola da Revisora: Purita, José autor dos poemas que publicamos neste Blog hai agora un ano e Manuel, aquel mozo que polo verán nos ensinaba  Xeografía no mapa que debuxaba no campo e que xa ten superado as nove décadas dunha vida chea de fortalezas. Hoxe remitiume unha ducia de poemas do seu libro Anduriñas nos que reflicte a nostalxia de vivir lonxe da súa terra. Recollo eiquí un deles, en homenaxe a esta querida familia.

Nin chorando nin xemindo

Alexeime dos teus campos

dos teus ríos e das fontes,

de ise ceiño estrelado,

de isa quietude da noite;

de ises ventiños norteiros

que veñen afusquiñados,

coma fuxindo dos demos

para quedar no chan sagrado .

Das augas moinas que caen

e regan os teus encantos

docemente, aloumiñando

coma facendo o miragre,

que Deus elixiu o Ceio

rincón tan privilexiado,

que vos bendice e non sei

si quedas grorificado.

Pero si sei na saudade

recoñecer a virtude

para quererche máis e máis,

e sentir esa inquedume,

dos recordos que me afrixen

cada día e cada instante,

e soio unha espranza humilde

poidera ser que me salve.

Non escoito os paxariños

que ó xurdir como amapolas

aló, de mañá moi cedo

fan chirrio entre as follas

dos carballos e ameneiros;

intras xestas e toxales

de ises montes sempre cheos

de vida por todas partes.

Non vexo os campos cas frores

que aledan o meu esprito,

que se alcontra enfermo lonxe

de ises ventos solermiños

dos que me alexei un día

e vou chorando por vida.

Pra pior desgracia miña:

¡Que lonxe deles non viva!

Quixera ser coma o trono

que espertando ós máis durmidos,

levaran aos meus saloucos

para os deixar no chan querido.

Aliviar esta tormenta

de penas que levo dentro,

e que as nubes non alexan

nin chorando nin xemindo.

                                                 Manuel Rodríguez Rodríguez

BALADAS

Pareime diante da cristaleira unha mañá de finais do inverno, cando un tímido sol anunciaba a chegada da primavera. Chamoume a atención o enxeño do escaparatista presentando os produtos que se venden naquela tenda, alleos ao arte de Euterpe. A relucente trompeta, as partituras e a actitude relaxada da moza que escoita forman un conxunto no que parece transmitirnos que nesa cidade todas as artes forman un só corpo para o disfrute dos sentidos.

Mestres miraba atentamente esta creación ornamental chegaba ata alí os sons do cambio da garda da Almudaina, a que foi fermosa residencia dos emires de Palma e nos séculos XIV e XV dos reis de Mallorca.

A poucos metros o Sol proxectaba nas columnas da Seo as cores dos cristais dos fermosos rosetóns góticos, pasando dunha a outra segundo o movemento de rotación do noso planeta íalle indicando, resaltando a beleza e o estilo da catedral. Nas mesmas datas do ano 1838 o músico polaco de ascendencia francesa Chopin admiraba o espectáculo na compaña da escritora George Sand que asinaba as súas creacións literarias con nome masculino.

Fryderyk Chopin decidiu pasar os meses de finais de inverno dese ano en Mallorca na compaña da escritora que aproveitou para narrar algunhas das peripecias sufridas durante a súa instancia na illa mentres o músico transformaba en melodía os sons do seu piano Pleyel, ceibándoas ao ar pola fiestra da súa cela da Cartuxa de Valldemossa, para que se xuntaran co arrecendo da flor das laranxeiras e a claridade do sol que acariñaba as plantas da súa terraza. Tamén para agasallo dos que agora disfrutamos das súas fermosas composicións. Alí escribía ao seu amigo Fontana: ”Mándoche os Preludios. Volvede a copialos, Wolf e ti....Dentro dunhas semanas recibirás a Balada, unhas Polonesas e un Scherzo.... Vivo na miña cella. De vez en cando disfruto dunhas danzas árabes, un sol africano e un mar Mediterráneo". 

Terraza da cella

Cando Chopin fala das súas obras refírese á Balada en fa menor (op.38 nº 2) adicada a Schumann, a dúas Polonesas, en la maior e do menor, adicadas a Julien Fontana e o Scherzo en do sostido menor, adicado a Adolph Gutmann.

A descripción que George Sand fixo da súa estancia en Valldemossa, na compaña de Chopin, foi publicada en La Revue des Deux Mondes en xaneiro, febreiro e marzo do ano 1841 obtendo un gran éxito e volveu a aparecer no 1842 co título Un inverno en Mallorca.

Fotografías : J. Manuel López Tuñas

SOFÍA QUERE DICIR SABEDORÍA

Hoxe é o Día da Muller, unha data importante pola homenaxe que se lle tributa, pois foron elas as que sempre levaron o peso da familia e do traballo especialmente cando o home emigraba e soas facían frente á vida, cargando con todas as responsabilidades.

A primeira celebración do Día Internacional da Muller Traballadora tivo lugar o 19 de marzo de 1911 en Alemania, Austria, Dinamarca e Suiza e a súa conmemoración foise estendendo, dende entón a numerosos países.

En 1972 a Asamblea Xeral das Nacións Unidas declarou o ano 1975 Ano Internacional da Muller e no ano 1977 convidou a todos os Estados a declarar, conforme as súas tradicións históricas, un día como Día Internacional por los Derechos de la Mujer y la Paz Internacional.

Así que este día serve para celebrar os dereitos conquistados polas mulleres e lembrar o longo camiño que aínda queda por percorrer para lograr unha auténtica igualdade entre as persoas.

É de agradecer que o Concello de Negreira escollera esta data para homenaxear a Sofía Rodríguez, unha traballadora exemplar, muller culta (en grego “sofía” quere decir sabeduría), intelixente, solidaria e modesta coma as persoas realmente importantes, pero sobre todo traballadora, dende a súa infancia ata o último día dos seus noventa anos, o traballo foi o seu compañeiro. Hoxe hai xusto un mes que Sofía partiu, de súpeto, en silenzo, sen esperar siquera a homenaxe que se lle ía tributar. Pola súa escola pasamos xeneracións de nenos e nenas que comezamos a nosa andaina educativa  na Escola da Revisora. Sofía foise pero queda nos nosos corazóns e na semente que deixou nos escolantes e que se foi transmitindo a través das familias.

Cando o señor Manuel e a señora Francisca chegaron a Negreira el comezou a traballar nos autobuses da Empresa El Celta e ela puxo escola no seu domicilio da estrada de Ceilán, na  saída do pobo cara A Baña. Fomos centos e centos de nenos e nenas os que alí demos os nosos primeiros pasos escolares, nunha etapa escura para a Educación, na que a segregación de sexos era obrigatoria e nas escolas os mestres tiñan que atender a numerosos alumnos nunha precariedade extrema e cun sistema educativo onde, ás veces, a violencia e o medo eran o único método de aprendizaxe. 

Co seu alumnado

Á Escola da Revisora iamos cada día felices e contentos, nela aprendiamos cantando. Ao comenzo das clases diante dos mapas todo o grupo ía repetindo distintas melodías e sempre con rima: “Extremadura dos: Cáceres y Badajoz” ...Logo Sofía continuou a laboura da súa nai, ás veces coa axuda periódica dos irmáns, Purita, Carmen, José...

No verán cando chegaba Manolo,  nas tardes de calor, agarraba os instrumentos didácticos: unha bursa de serrín, un sacho e o caldeiro de latón e levábanos ao monte no lado da presa de Longueira onde nos sentabamos á sombra dos carballos mentres, con pulso firme, trazaba co serrín o perfil da Península Ibérica, un dos maiores cavaba co sacho un canal ao longo do mapa verde e outro enchíao coa auga da presa : era o mar. Para ledicia de todos alí comezaba o exame.  Cunha vara longa había que ir sinalando onde dicía, cabos, golfos, cordilleiras e provincias. Xa todos tiñamos fixados os mapas na nosa memoria, malia a nosa curta idade. 

Na escola de Sofía tamén se educaba en valores: as normas de comportamento eran importantes, o respeto aos compañeiros e compañeiras , ás persoas maiores, e o aprender que os dereitos de un rematan onde empezan os dos demáis. Nunca vin unha pelexa nin faltar ao respeto uns a outros . As nenas eran iguais que os nenos e todo iso nunha sociedade na que o ensino das rapazas consistía fundamentalmente en aprender a ler, escribir, contar e rezar. Porque Sofía formaba parte dunha familia de persoas cultas que valoraban os coñecemento e o arte, que gustaban de ler, escribir poemas, pintar ou esculpir, así eran todos os irmáns e iso era o que nos trasmitían.

Sofía diante da súa casa-escola

Sofía viviu soa, e a súa casa tiña sempre durante o día as portas abertas, ela sabía que o máis importante ninguén llo podía roubar: o coñecemento e a cultura . Persoa solidaria e sinxela que escoitaba atentamente a todos e xamais interrumpía no falar, foi sementando entre o seu numeroso alumnado toda unha serie de valores que seguen multiplicándose a través das familias. Tamén modesta pois podendo gozar dunha vida  chea de comodidades elixiu vivir de xeito sinxelo, só para o traballo, e continuar co seu labor ata os noventa anos.O único luxo que tiña era unha radio, coa que se mantiña perfectamente informada do acontecer sociopolítico.

Hai un mes que Sofía nos deixou, tranquilamente, como era ela, pero queda un tremendo patrimonio educativo dentro das familias dos que pola súa escola pasamos, por iso continuará viva para sempre na memoria deste pobo.

Esta homenaxe que se tributa a unha muller exemplar tamén o é para o resto das mulleres que foron e son un exemplo de traballo e dedicación, unha chamada de atención para recordar a igualdade de dereitos entre as persoas, o respeto que se merecen pola súa dignidade e condición.

     FONTE: Fotos 2 e 3 cedidas pola familia Rodríguez e facilitadas por Natalia Suárez.

ESCUCHA, PEQUEÑO SALTAMONTES.

(MANUEL VICENT)

Escucha, pequeño saltamontes: cuando seas muy mayor llegará un día en que dejarás de cumplir años. Te dará igual tener 70 que 80. A esa edad solo cumplirás estados de ánimo, periodos de salud o enfermedad. Estar bien o sentirte mal será el único dilema, de modo que los análisis y radiografías tendrán mucha más importancia que el número de tacos de almanaque que lleves a la espalda. La vejez es, sin duda, una tragedia irreversible, pero solo algunos seres privilegiados son capaces de convertirla en una obra de arte. Atiende, pequeño saltamontes, a lo que pasa en la mesa. Si lo más dulce se guarda para el final, también puede suceder lo mismo en el postre de la vida.

El deterioro físico siempre se produce por partes, cada órgano por separado, nunca acontece un fracaso conjunto y total, salvo que decidas acabar por ti mismo o te des con el coche un leñazo contra un chopo.

Hay dos formas de envejecer: de dentro afuera y de fuera adentro. Esta última modalidad es la más evidente:la carne flácida, la linfa acuosa en la mirada, el color ceniciento en la piel, las articulaciones anquilosadas. Trataré de ahorrarte, pequeño saltamontes, todas las miserias que van sucediendo en el interior del cuerpo a partir de una edad, el bulto sospechoso que germina por aquí o por allá, la sombra en el pulmón. El veredicto infame del TAC. Pero con ser eso muy grave, es menos patético que envejecer lentamente de dentro afuera. Si llega un momento en que todo te da igual, que tragas con ruedas de molino con tal de que no te molesten, que crees que tu protesta o coraje no te servirá de nada, serás viejo por dentro aunque tengas 30 años.

El alzheimer no consiste en perder la memoria, sino en no recordar que la has perdido. Olvidar los sueños que en un momento de tu vida te hicieron fuerte será la prueba más evidente de tu demencia senil.

LAS ABUELAS DEL MANDILÓN DE CUADROS

                                                Joseba Muruzabal

Estaba leyendo en la prensa que acaban de aprobar un complemento extra para las personas que reciben una pensión no contributiva, que percibirán de forma automática antes del diez de enero, por eso me he recordado otra vez de ti y de los que habéis contribuido a dignificar las condiciones de vida de los ciudadanos de este país, especialmente para las clases más desfavorecidas.

Hace años me explicaba mi padre que él había pagado tres carreras, la mía, la de mi hermano y su enfermedad, que había sido la más cara de todas, pues cada vez que acudía a la consulta de un afamado cardiólogo de Santiago de Compostela, tenía que pagar quince mil pesetas, bastante más que el salario medio mensual de la mayoría de los trabajadores de aquella época. También el farmacéutico le comentaba que con media docena de clientes como él tendría suficiente para mantener su establecimiento sanitario. Eso, afortunadamente, ya forma parte de la Historia.

El tiempo pasa y solamente quedan en Galicia cuarenta mil pensionistas de aquellos que no habían podido cotizar y en España cerca de cuatrocientos cincuenta y cinco mil, pero gracias a la implantación de este sistema se ha podido dignificar, a lo largo de los años, la vida  de tanta gente modesta con un pasado cargado de trabajos y sacrificios.

Me produce lástima observar como algunos nietos de esas abuelas del mandilón de cuadros que gracias a vuestras políticas han podido acceder a unos estudios y profesiones vedadas a su clase social porque eran privilegio de las familias acomodadas y que comen de los manteles de aquellos que llamaban despilfarro a las políticas sociales que implantasteis, se envuelven en sus fábulas para denigrar todo un proceso democrático y de progreso social que para sí quisieran muchos otros territorios y países.

Hace unos meses, viajando comodamente en el AVE por la Meseta también me acordaba de vosotros y me reía de los que hace veinticinco años, cuando se inauguró, le llamaban “El Averías” y las campañas de desprestigio que organizaron por este moderno sistema de transporte que si San Cristóbal no lo remedia aún tardará bastantes años en llegar a Galicia. Bueno, en la provincia de Zamora ya están las traviesas esperando su colocación debajo de las catenarias, que algo es algo.

Por eso al leer la información periodística sobre las pensiones, me he sentido de nuevo orgulloso de pertenecer a esa generación que ha arrimado el hombro para contribuir, dentro de sus posibilidades, a mejorar las condiciones de vida de los ciudadanos de un país que, durante siglos, había viajado en el vagón de cola de Europa.

NO ENTORNO

J.M. López ARDEIRO

Agrándase esa levitante presencia da nada

na agonía mesta dos espacios mortos....

E observas, ve-lo máxico silencio da ruína

e recórda-la voz triste do poeta:

... tal vez o nome do ensoño que te inunda

é abatemento?

Poida que non exista a dor do olvido.

E quizais fique unha néboa de nostalxia

saudosa e subxugante.

Derrumbaranse as madeiras e os obxectos:

alea iacta est.

Pero permaneceran as esencias perdurables

que nos levan

a esa amada sensación de soedade.

Lémbrate sempre: o ánimo das cousas

xamais, nunca xamais, perece,

pois tan só se transforma.

E esa luz que emana cálida

da beleza subtil do debuxo,

é a anunciación do nacemento desta folla.

Xosé- Manuel López ARDEIRO

UN XARDÍN NO TEMPO