A TÍA DOLORES

                                                     Carlos Maside

  

Daquela, cando os pobres andaban a pedir polas portas, unha mañá apareceu  nas rúas cun saqueto de tea. Ía vestida con moitas saias, unhas enriba doutras, e unha chaqueta de home na que penduraban a modo de condecoracións unha chea de medallas relixiosas. Todo o mundo se sorprendía porque polo seu porte non semellaba ás outras persoas que andaban á esmola. Comezaba nas casas pola mañá e chegando o mediodía sacaba a cunca de barro do saqueto para que llela encheran de caldo e sentaba fóra, a xantar.

Pouco a pouco foi facéndose familiar a súa presenza e ó sair os rapaces da escola xuntábanse a parolar con ela. De cando en vez, cando algún se propasaba, agarraba o pau ameazándolle: “Rapás que che bato!!”, entre as gargalladas de todos. Ás veces saía correndo detrás do grupo pola Rúa do Carmen ata a Costa de Villar, facendo como que quería mallalos pero todos sabían que era un xogo. Polas noites durmía embaixo dos arcos do Pazo do Cotón e cando o frío apretaba disque nun pallal de Campos. A xente acabou por chamarlle a Tía Dolores e a tratala con familiaridade.

Así foi durante moitos meses ata que un bo día desapareceu. Todos preguntaban por ela e algúnha veciña foi mesmo a pedir no concello que a buscaran pois non era normal unha ausencia tan repentina. Aquelas semanas non houbo outra conversa nas casas pois a xente afixerase  á súa presenza,  mais non se volveu a saber dela.

Ao cabo de tempo a noticia correu como un regueiro de pólvora, o xornal recollía que falecera nun pobo da provincia, paréceme que era Arzúa, e dicía que ao seu enterro asistira o alcalde con moitísimos veciños pois a Tía Dolores tamén era alí unha persoa moi querida por todo o vecindario. Disque había  anos que non se venderan tantos xornais na vila.

Hoxe de mañá espertei cunha canción na radio que ten a letra do poema de Ramón Cabanillas “PROBIÑA DA TOLA”:

Non teño parentes amores nin chouza.

Aldea en aldea,parroquia en parroquia,

ando polo mundo ¡arredada e soia!

Xanto cando atopo cunha almiña boa

que polos seus mortos bótame de esmola

a cunca do caldo e o anaco de broa.

Durmo nos camiños érgome coa aurora,

lávome nas fontes de crara auga morna,

e as noites que a lúa loce briladora,

como nun suspiro paso as horas mortas

mirando para ela cantándolle copras:

…........

Cando camiñando paso polas hortas

a tempo que a xente turra da espiocha

ou cava patacas ou pranta cebolas

sempre hai un que diga:- A onde vas Rosa?

E eu que non quero andar en parolas

nin que naide naide sepa as miñas cousas,

nin de min se bulre nin veña con cholas ,

sin faltar á crianza mándoo faguer moitas:

-¡Demo de xudío! ¿A ti que che importa?

¿Tes ganas de leria? ¡pois chama por outra!

E, sin máis palique vírome de costas;

mais ben me percato facéndome a xorda,

que queda decindo: ¡Pobriña da tola!

…..........

E non é verdade, ¡Abofé que estou corda!

¡Si a xente soupera que vivo na groria!

¡Si dos meus segredos caíran na conta!

….....

Por eso me río cando ¡meigas fora!

A xente do mundo que di que está corda

marmura ó toparme¡Probiña da tola!

Por eso me lembrei da Tía Dolores da que nunca poidemos saber que vivencias se agochaban na súa alma que a levaron a andar polo mundo de porta en porta.