AQUELES MESTRES

Escola de Nenos Nº 2-NEGREIRA                 Curso 1935-36

                                                                                       (Foto Martín Fernández)

Os rapaces  saían da casa cada mañá co seu cabás, nel gardaban a pizarra, o caderno ou a Enciclopedia; levaban algúns unha pequena bursa amarrada ao cinto coas bolas para xogar en tanto o Mestre non abría a porta e ían entrando en silenzo para ocupar cada ún o seu lugar na aula. Pero ese día foi distinto pois D. Juan avisounos que debían ir coa roupa nova para facer un retrato todos xuntos, así os que quixeran poderían encargar unha copia para gardar como recordo. Por iso, tantos anos despois, dispoñemos deste documento gráfico que proporciona  información sobre as condicións de traballo dos mestres nas escolas da época.

En 1927 o indice de analfabetismo en Galicia era do 56,28 % e só estaba matriculada o 53% da poboación infantil (1); nen siquera se cumplía a Lei Moyano de 1857 que recollía a obligatoriedade de dúas escolas cada 500 habitantes.
 No Concello de Negreira en 1935 existían   17 escolas incluindo as que construíron os indianos e as novas do Primeiro Bienio da II República. Na Vila, con 520 habitantes segundo os datos do  INE, dúas escolas de nenos e unha de nenas que atendían tamén á poboación infantil das aldeas da veciña parroquia de Logrosa: A Número 1 de Nenos que rexentaba D. Antonio Queiruga Fernández, a de Nenas de Dna. Ramona Ferreiro Conde e a Nº 2 de Nenos de D. Juan Garrido Eirín.

O elevado número de alumnos e alumnas, igual que na maioría das escolas do municipio, levou ao emprego do Método de Enseñanza Mútua, de Joseph Láncaster, na que os máis aventaxados axudaban a grupos dos maís pequenos, sobre todo para o ensino da lectura: Letras, sílabas e palabras, coa práctica nas pizarras tanto de escritura como de cálculo ata que pasaban a ler no Catón. O Mestre que controlaba a estes grupos atendía tamén aos maiores que xa estudiaban na Enciclopedia Dalmau Carles de Grado Elemental, Medio e Superior, completando os seus coñecementos cos Compendios de Aritmética ou Geometría. Tamén cos distintos libros de Lectura .

Dado  que o alumnado superaba ampliamente a capacidade das aulas creouse un doble turno de catro horas cada un para poder atender á totalidade de nenos e nenas matriculados. Por eso a Inspección Educativa estableceu para estes casos os xoves como día non lectivo para que poideran descansar os mestres e dedicalo á preparación das clases.

A Biblioteca Escolar foi tamén un elemento complementario  sobre todo para o alumnado de máis idade. No Salón de Plenos do Concello de Negreira aínda se conserva o moble da de Nenos nº 1 que polo seu tamaño pódenos dar unha idea da importancia desta axuda  para o labor docente.

Destas escolas saían preparados para traballar na Agricultura, nos diferentes oficios e profesións e algúns para continuar os seus estudos nas clases de Bacharelato do Xefe de Correos e Telégrafos D. Luis Gippini e de D. Jesús Magariños. Uns poucos, das familias con máis recursos, continuaban cos estudios universitarios en Santiago de Compostela.

Escola de Nenos nº 2

(1) La Primera Enseñanza en España. Ministerio de Instrucción Pública y Bellas Artes -Madrid 1927