viernes, 23 de agosto de 2013

OS CHINITOS



Dende que os chinos encheron de bazares todos os corruchos ando sempre coa orella atenta a ver si entre eles hai un José ou Manuel, pero teño que confesar que a pesares do meu empeño, de momento, non tiven moito éxito no intento de atopar algún dos meus afillados neste colectivo.

Cando eu era pequeno todo o país estaba empeñado en bautizar aos habitantes da China para sacalos da súa iñorancia, por todas partes había carteis co lema “Ayuda a bautizar a un chinito” e tiñas que facer unha aportación económica para mandar alá aos misioneiros que levaran adiante este labor. A cambio dábanche unha estampiña, co retrato do rapaz, no que por atrás escribías os teus datos e o nome que querías que lle puseran ao teu futuro afillado.

Foron algunhas pesetas as que aportei para ter un bo número deles pero pouco a pouco funme dando conta de que os chinos das fotografías parecían todos iguais, o mesmo que a hucha que estaba no mostrador da farmacia de dona Maruja Robira, que tamén tiña a cabeza do chinito co lema debaixo. Decíase ademáis que eran moi inxenuos e cando a un lle tomaban o pelo, empezou a extenderse a costume de utilizar a expresión “enganáronno coma a un chino”.

A pesares de aquelo de ir incorporándoos á nova fe às veces non era de abondo coa picardía porque un pouco antes seica algúns empezaran a espabilar de máis e os americanos xa contaban na película 55 días en Pekín, que grazas a Charlton Heston e aos exércitos das potencias occidentais tiveron que achantar ante a ocupación e o poderío das forzas internacionais.

Agora, os chinos viñeron montar aquí os seus negocios e tanto che venden unha filarmónica que destiñe ou unha maceta sen burato como unhas tesoiras de podar que ao primeiro trallazo escachas os nocellos; pero é inutil que intentes fuxir deles porque vaias a onde vaias, os paraugas, as prendas de vestir ou calquera andrómena que consumas veñen de alá; polo tanto estás collido. Co invento da globalización parece que o entendemento foi máis fácil. Os nosos grandes empresarios poden instalar na China os seus chiringuitos para explotar aos "inxénuos" e os deles poden montar aquí as tendas sen ter que someterse a ningunha regra, norma ou procedemento. Un bo acordo para eliminar o noso tecido produtivo e, ao mesmo tempo, acabar co pequeno comercio local.

Hai pouco contáronme que unha profesora estivo nunha universidade da China dando clase de español. Pouco tempo despois de comezar o seu traballo descubriu que se trataba dun centro privado onde se ensinaba a língua a estudantes que ían vir traballar nos negocios en España. Cando avisou do engano aos responsables españoles, comunicáronlle que tivera o bico calado se quería seguir exercendo de profesora.





sábado, 17 de agosto de 2013

UN CAFÉ CON SARAMAGO


                                                                            (Foto López Tuñas)


Na Casa onde José Saramago pasou os últimos 18 anos da súa vida, o tempo está conxelado porque así o decidiu; todos os reloxios marcaron sempre as catro porque foi a hora na que coñeceu á súa muller.

Branca e ollando ao mar, na súa entrada aquela pequena oliveira que trouxo nunha maceta nun voo regular dende Portugal ,agora é grande, verde e vizosa. No se pode pasar por Tías sen facerlle unha visita e de paso tomar un café. Alí consérvanse os seus libros e as súas pertenzas máis persoais, os cadros e todos os pequenos obxectos que el valoraba: as pequenas pedras recollidas en moitos países do mundo, a súa colección de cabaliños e os debuxos relacionados cos seus libros, as plumas e as fermosas dependencias nas que o Premio Nóbel meditaba, escribía, descansaba e recibía aos seus amigos. A súa Biblioteca é inmensa coma un océano e contén obras de centos de escritores de todo o mundo, tamén do noso : Castelao, Cunqueiro, Suso de Toro, Freixanes ou Alfredo Conde, entre outros.
  (Foto Luz Picos)





" E eu pregunto..."








No coidado espazo do seu estudo tamén se gardan os momentos que viviu cos máis achegados, familiares e amigos, persoalidades do mundo da Política e da Cultura. O fermoso xardín, con prantas canarias pero tamén “cun olmo, tres oliveiras, un granado e o sol do membrillo”. As árbores medraron e colocou unha cadeira de madeira no centro para meditar e ollar o océano en tanto agardarba a chegada das Musas, denantes de porse a escriber na sinxela mesa de madeira na que materializou os seus dous derradeiros libros.

Sempre procurei separar a obra dos autores da súa vida persoal ou do seu xeito de entender o mundo, pero este no é o caso pois o legado liteario é inseparable da persoalidade, a austeridade e o compromiso de José Saramago. Na Casa é un rito a lectura en distintas linguas do texto de Almeida Garret :

E eu pregunto aos economistas políticos, aos moralistas, si calcularon o número de individuos que é necesario condenar á miseria, ao traballo desproporcionado, á desmoralización, á infancia, á iñorancia crapulosa, á desgracia invencible, á penuria absoluta, para producir un rico”.

O mesmo que nos pobos, a cociña era tamén lugar de encontro e convivencia: xantares e conversas con importantes persoalidades da cultura contemporánea: Bertolucci, José Luis Sampedro, Pedro Almodóvar, Carlos Fuentes ou Sebastián Salgado entre outros. O intelectual segue presente na cabeceira da mesa máis próxima á intimidade do fogar, que era o lugar no que sentaba, por iso é alí  onde se convida a café portugués a todos os que visitan A Casa, nese lugar tan sinxelo e tan cheo de vida.
                         "Unha casa feita de libros"    ( Foto López Tuñas)

Ao sair, o sol canario peta forte e axiña hai que fuxir cara a costa na busca da brisa gratificante. O xornal informa de que unha flota de balsas hinchables cargadas de inmigrantes están a chegar dende África. Fuxen da miseria. Os nosos tamén marchan para outros lugares. Todo é unha fuxida; unha viaxe que, como ben dicía Saramago, non acaba nunca.



                                                                              (Foto López Tuñas)