OS RELOXOS DE SOL EN NEGREIRA

Igrexa parroquial de Covas

Camiñar nas tardiñas de verán polo Paseo Fluvial de Negreira mentres o Sol proxecta as sombras dos abeneiros ao longo do río é todo un luxo, gozando do entorno e sorprendéndonos logo ao ver na fachada Sur da igrexa parroquial de Covas o fermoso reloxo de sol, limpo e restaurado co seu gnomon ou triángulo metálico brilante, perfectamente orientado. Lémbranos que durante séculos foi coa axuda das campás da igrexa quen regulaba a vida cotiá das xentes desa parroquia.

Foi o seu construtor o mestre canteiro Domingo de Fontenla, quen en 1730 restaurou as fachadas da igrexa parroquial. Facer un destes cadrantes solares, como tamén se lles chama, non era doado pois o ángulo inferior do triángulo rectángulo metálico ten que coincidir exactamente coa latitude xeografíca do lugar. Daquela non existían os GPS pero os coñecementos xeográficos eran dabondo para suplir a súa falta.

Cunha simple vara chantada en vertical coa axuda da plomada, a poder ser nos días dos equinocios de primaveira ou outono, íase marcando o extremo da sombra e no momento en que acadaba a mínima lonxitude uníase con un cordel o borde da mesma co extremo do pau. A amplitude do ángulo superior coincidía co raio de sol tanxente à punta do pau e ese ángulo era coincidente coa latitude do lugar e polo tanto do ángulo agudo inferior do gnomon.

Igrexa parroquial de Aro

No Concello de Negreira consérvanse polo menos oito reloxos de sol, na parroquia de Covas existen  dous máis no lugar de Trians, na que foi casa dos Robira e no hórreo do Mocelo, e nas igrexas parroquiais de Aro, Gonte e Xallas. Tamén  na parroquia de Portor, en edificios de Ponte Maceira e Saleiróns.

UN POUCO DE HISTORIA

Os primeiros reloxos de sol foron fabricados polos exipcios hai uns 3500 anos, dividiron a duración do movemento de traslación da Terra en 365 días e cada día en 24 períodos chamados horas. A través dos babilonios chegaron a Grecia e logo a Roma.

O historiador romano Plinio O Vello (século I) relata na súa Historia Natural como era o funcionamento do que o Emperador Augusto mandou colocar no Campo de Marte para marcar as horas pola sombra que proxectaba un obelisco de pedra.

HORA LOCAL, HORA LEGAL E HORA OFICIAL

Os reloxos solares marcan a hora local, a correspondente ao meridiano dese lugar, pero como cada lugar da Terra ten unha hora diferente, houbo necesidade de dividila en 24 fusos horarios cunha amplitude de 15 º sendo a hora de cada un deles a do meridiano central (hora legal).O punto de partida é sempre o Meriano 0º que en España era o de Madrid ata o ano 1970 que se adoptou o de Greenwich.

A hora oficial é a que rixe nun país ao marxe de pertencer a varios fusos horarios. En España as provincias de A Coruña e Pontevedra están situadas máis de 8º ao Oeste do meridiano de Grenwich pero a súa hora está sincronizada coa deste meridiano.

Durante o verán e o inverno veuse modificando o horario oficial en Europa para adaptalo as necesidades laborais. A UE propón agora que se manteña o horario oficial durante todo o ano.

Ponte Maceira

Os reloxos de sol foron durante algúns séculos unha axuda primordial para regular a vida diaria das persoas, forman parte do patrimonio arquitectónico e cultural, motivo suficiente para mantelos en perfecto estado.

Igrexa de Gonte

Igrexa de Xallas

(Fotografías do autor)