(Foto López Tuñas)
Novembro
era o mes noveno no calendario romano, velaquí a orixe do seu nome,
daquela o ano principiaba en marzo. Foi no 46 a. C. cando Xulio César
promulgou, por razóns administrativas, a reforma que trasladaba o
Ano Novo ao 1 de xaneiro pasando a ser sustancialmente o mesmo
calendario que utilizamos na actualidade, con meses de trinta e
trinta e un días e un ano bisiesto cada catro.
O
tempo pasa, os días sucédense ás noites e as estacións unhas a
outras coas súas características, as prantas xerminan e medran e
diante dunha explicación científica, os romanos consideraban todos
os procesos sobrenaturais e crían que os diferentes deuses eran os
encargados da función particular de cada actividade. A saúde, a
guerra, as colleitas ou o comercio e ata a felicidade das persoas
dependían da divinidade e incluso os lugares máis agradables: os
bosques ou as fontes, considerábanse tamén a súa morada. Cada un
tiña libertade para crer no que quixera porque a súa relixión era
tolerante e non tiña dogmas, o fundamental era a búsqueda da
intervención divina para dar satisfacción ás necesidades
de cada quen. Para asegurar o seu culto foron situadas nos distintos
meses do calendario.
Novembro
era un mes insignificante pois só tiña a festa de Xúpiter
nos Idus, os días 13 e 15 de cada mes que correspondían á lúa
chea. (1)
POLO SAN MARTIÑO.....
Coa
instauración do Cristianismo, aínda que é unha relixión
monoteista, antes do desenvolvemento científico os santos pasaron a
ter a mesma función que os deuses romanos, foron situados no
calendario e fóiselles atribuindo a cada un a súa labor e o seu
día. En Galicia tamén se lle chama a este mes o San Martiño.
Nas
comunidades agrarias as actividades máis importantes eran de
especial significado e motivo de celebración. En novembro tiña
lugar a matanza do porco que era o xeito de garantir o
aprovisonamento de carne para todo o ano. Un ritual no que
participaba toda a familia, distribuíase a “proba”entre os
veciños máis achegados e invitábase aos familiares a participar
no xantar dos rinchóns. Así foi pasando ao ideario popular co
refrán: Polo S. Martiño hai que matar o porquiño.
A Matanza en Barcala |
Tamén era o intre do ano no que os labregos que tiñan as súas terras aforadas debían desprazarse aos pazos para pagar polo arrendamento das mesmas, millo,centeo, animais e todo aquelo que se recollía nos documentos de aforamento que tiveron vixencia ata o primeiro tercio do século XX cando puderon ter dereito a mercalas.
Nos lugares onde se cultiva a vide hai que abillar o viño. Saído dos pipotes ten lugar a cata
e degustación dos primeiros grolos froito da fermentación das uvas.
E os máis pequenos, que ían mudando os seus xogos segundo as
estacións do ano, xa non podían andar polas silveiras ou os
carballos aos niños dos paxaros, nin correr detrás do aro. Era o
intre de mudar de actividade, botar man dos trompos e as charretas e
sacalos aos camiños.
Un cambio sustancial na vida cotiá e cunha repercusión para o resto do ano por eso se dicía: Bendito mes, que empeza
con Todos os Santos e remata con S. Andrés!
BIBLIOGRAFÍA:
(1)- Los romanos y sus dioses- Roberto M. Ogilvie. Alianza Editorial-
1995
No hay comentarios:
Publicar un comentario