MINGOS E O PATULAS

Pepito do Pallal

Neste pallal non se garda

nin herba verde nin seca

nin hai quen lle meta o dente

a un “pepito” de ternera.

   Copla de Antroido

      Negreira 1990

A xenreira que nos produce a modernidade mal entendida é porque acaba  co patrimonio arquitectónico e cos lugares máis emblemáticos. Cando se inmolaron os dous últimos edificios da Rúa da Cachurra, esquina Av.de Barcala, acabouse. Dende  entón deixaron de existir  dous edificios tradicionais e  tamén o pallal  de María da Montouta.

Pepito e Delfina ubicaron no pallal a súa taberna, unha  mestura da Galicia máis enxebre e os boliches da Calle Corrientes que pasean polos centos de tangos que Gardel derramaba nos  corazóns. O galego  convivía co lunfardo que Pepito exhibía con nostalxía nos momentos máis trascendentes das tertulias do Pallal. Foron anos de estadía na Arxentina que ningún dos membros da parella  podería esquecer.

O Pallal era o acubillo da bohemia local nas noites de inverno; nas  tertulias xuntábase  os mellores conversadores da veciñanza a degustar  grolos de bo viño e ceibar párrafos alambicados envoltos no máis fino sarcasmo, que facían as delicias da pleiade de curiosos que formaban parte da tertulia. Só interrumpían as risas, os  sons do “¡ Teño un cantar miudiño…!”, e os “ ahí va eso, viejo” de Pepito,  acompañando as bandexiñas que esvaraban  a toda velocidade cos criollos ou cachiños de churrasco que primorosamente asaba Delfina.

A ollada revirada de Mingos paseando polo mostrador  impoñía sempre un aquel de respeto cando ó pasar por diante dos máis asíduos saúdaba co seu ¡Oooola!.... acostumado.

Mingos era o corvo que Pepito tiña adestrado e que case falaba coma un neno dun ano, parella de feito de O Patulas, un can palleiro que, fora a alma, parecía unha persoa. Cando algún novo cliente chegaba a O Pallal e os de confianza pedían unha exhibición, Pepito decíalle : Patulas, Mingos ¡á moto!: o corvo pousábase no lombo do can e logo á orde de ¡acelera!…O Patulas erguía a pata e o Mingos facía  o ¡rrrrrrrrrrrr..!!!. Ninguén podía entender os logros de Pepito na domesticación e socialización detes  persoaxes tan enxebres.

Os dous compañeiros só tiñan vetado ó can do cabo da Garda Civil; nada máis aparecer pola acera de enfrente, arrancaba O Patulas  ladrando, escoltado por Mingos e acribillabando ó pobre animal ata despois da carnicería de Pancho. Por iso ó pasar por diante do establecemento  parábase, ollaba con desconfianza cara a porta, e logo cruzaba correndo.

Cando nunha ocasión levamos alí a Torres, o capitán do Río Jatibonico da Flota Cubana que transportaba dende Vigo a axuda humanitaria, contaba pasmado  que alá na súa cidade de Holguín había nun bar un burro que bebía cervexa, pero que en nada semellaba o “nivel de entendemento“ do Mingos e O Patulas.

Xa hai un tempo que O Pallal desapareciu da habitual ruta dos bohemios e con el un dos lugares máis exóticos e festeiros da Vila. O prisma  dende o que se tralucía  o acontecer diario descomposto en bandas multicores que o viño axudaba a magnificar .

Estes días atópome a miudo con Pepito polas rúas e ó meu interese pola saúde de Delfina, respóstame logo, coa súa bondade de sempre, falándo  con nostalxia de Mingos, do Patulas , dos bos momentos vividos no Pallal. Tamén me pregunta polo Capitán. Pepito é o que se di un home educado, todo un cabaleiro. 

 ALBUM

O pallal de María da Montouta

FOTOGRAFÍAS:

Pepito do Pallal 

Arquivo do Servicio de Extensión Agraria

TESTEMUÑAS:

Pepito do Pallal

Fernando Carballo

Rubén Suárez